به گزارش قدس خراسان، نام‌گذاری خیابان‌ها، اسامی به کار رفته بر سر در مغازه‌ها، مراکز خرید و سایر مراکز در شهر مشهد شاید به ظاهر ساده برسد؛ اما استفاده از اسامی در دو موضوع قابل بحث است؛ نخست تغییر نام خیابان‌ها یا محل‌هایی است که گاهی بخشی از هویت مشهد محسوب می‌شوند و دوم وجود اسامی و اصطلاحات بیگانه در سر در مغازه‌ها و مراکز خرید که به وفور مشاهده می‌شود. نباید از تأثیرات فرهنگی هر دو موضوع در طول زمان غافل شد.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی ضمن دیدار با مدیران مؤسسه فرهنگی قدس و بازدید از بخش‌های مختلف این مؤسسه در این‌باره گفت: مشهد شهری با هویت رضوی است و اگر امام رضا(ع) نبود، با توجه به شرایط جغرافیایی و زیستی، این شهر تا به این حد رشد نمی‌کرد. خیلی از شهرهای دیگر در اطراف مشهد وجود دارند که مستعد رشد بیشتری بوده‌اند؛ اما وجود بارگاه امام هشتم(ع) که بخش جدایی‌ناپذیر هویت این شهر است، اسباب رشد آن را در طول تاریخ فراهم کرده است.
محمد حسین‌زاده ضمن اشاره به مهم بودن مباحث فرهنگی در شهری مانند مشهد تصریح کرد: در شهری با این عقبه تاریخی و هویتی، یک مورد از مواردی که قرار است در حوزه فرهنگی در آن رخ بدهد، نام‌گذاری‌هاست که باید مبتنی بر اصالت و هویت شهر باشد.
وی ادامه داد: در شهرهای یک کشور غربی نام‌های اسلامی یا نام دانشمندان جهان اسلام و نام قهرمانان ملی ایرانی یا شرقی را بر خیابان‌های آن نمی‌بینیم و این طبیعی است که هر شهری مبتنی بر هویت خودش نام‌گذاری اماکن و معابر را انجام بدهد.
نقش مؤثر آداب و رسوم در نام‌گذاری‌ها
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی دومین مورد مؤثر در نام‌گذاری خیابان‌ها و مراکز تجاری و عمومی را آداب و رسوم و سنت‌ها دانست و توضیح داد: آداب و رسوم هر منطقه بر بستر تاریخ آن منطقه جغرافیایی شکل گرفته و باید این سابقه در نام‌گذاری‌ها لحاظ شود. در کنار این موضوع در جغرافیای شهر مشهد، فردوسی احیاگر زبان فارسی را داریم که جایگاه خودش را دارد.
وی افزود: اگر اسم زیبنده و مناسبی بر خیابانی قرار گرفته و حافظه تاریخی مردم در طول چندین سال با آن خو گرفته، حتی اگر تغییر نام صورت بگیرد و تابلو آن هم عوض شود، نامی بر زبان مردم می‌آید که در حافظه تاریخی آن‌ها شکل گرفته است. بنابراین یک هوشیاری و هوشمندی ویژه در این زمینه لازم است.
حسین‌زاده با تشریح نقش اساسی مردم در استفاده از اسامی خیابان‌ها و اماکن شهری عنوان کرد: ممکن است اسم جدید انتخاب شده، اسم شایسته و خوبی باشد؛ اما چون نام قبلی در حافظه تاریخی مردم قرار گرفته، به سهولت فراموش نمی‌شود و به نوعی هر دو اسم زیر سؤال می‌رود و ضربه می‌بیند.
هوشمندسازی نام‌گذاری‌ها با استفاده از کارشناسان
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی، انتخاب اسم و لازمه نام‌گذاری هوشمندانه برای خیابان‌ها را استفاده از کارشناسان دانست و تأکید کرد: در این انتخاب هوشمندانه باید از کارشناسان زبان‌شناس، تاریخ‌شناس و هویت‌شناس استفاده شود. باید فرهنگ و هویت شهر را هم دید؛ زیرا خیلی از شخصیت‌های ملی و به ویژه مشهدی و استانی را داریم که جامعه انتظار دارد نام آن‌ها را بر معبر یا مکانی ببیند. تصمیم هوشمندانه آن است که این اسم کجا قرار بگیرد تا ماندگار شود.
وی به پیشنهادهای ارائه شده از طرف این اداره کل به نهادهای مؤثر و تصمیم‌گیر اشاره کرد و گفت: چندی پیش به دوستان اثرگذار در این موضوع پویاسازی خیابان‌ها پیشنهاد شد. می‌دانیم صرف نام‌گذاری یک خیابان به نام یک فرهیخته یا دانشمند یا قهرمان ملی، آن اسم ماندگار نمی‌شود و پویاسازی خیابان‌ها با تصاویر و آثار این نام‌آوران همراه با المان‌سازی از این شخصیت‌ها مهم است و موجب می‌شود آن اسم بر زبان مردم جاری شود و در حافظه تاریخی آن‌ها جا بگیرد.
حسین‌زاده با تشریح فرایند قانونی نام‌گذاری خیابان‌ها در مشهد عنوان کرد: طبق قانون، نام‌گذاری بر عهده شورای شهر است که باید تصمیم بگیرد و مصوب کند. در قانون آمده اگر در جایی نام نامناسبی گذاشته شده، شورای فرهنگ عمومی در مقام تذکر وارد شود و در کلیت باز هم باید بر تصمیم‌گیری هوشمندانه در این موضوع تأکید کرد.
خبرنگار: طاهره فجر داودلی
نظر شما